Ceza Kararı
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Dönem Başkanı ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen, Gürcistan’da para cezasına çarptırıldı. İçişleri Bakanlığı, 14 Ekim 2025’te Tiflis’teki protesto gösterisinde “yolu yasa dışı kapattığı” gerekçesiyle 5 bin Gürcü larisi (yaklaşık 3 bin AZN veya 1.860 USD) ceza verdi. Valtonen, resmi ziyaret sırasında AB yanlısı ve hükümet karşıtı gösteriye ekibiyle katıldı. Bu olay, diplomatik gerilimi artırdı.
Olayın Detayları
Valtonen, Tiflis’te Rustaveli Caddesi’nde düzenlenen gösteride protestocularla buluştu. Gösteri, AB entegrasyonu talebiyle düzenlendi. Bakan, video mesajında “ülkenin baskıcı tutumundan” endişelerini dile getirdi. Barışçıl göstericilerin parlamento önünde toplandığını belirtti. Gürcistan yasalarına göre, yol kapatma için yeterli kalabalık yoksa araç trafiğini engelleme cezası 5 bin lari. Bu kural, kamu düzenini koruyor. Bakanlık, cezayı hızlıca uyguladı.
Diplomatik Sonuçlar
Ceza, Başbakan Irakli Kobakhidze’nin Valtonen ile planlanan görüşmeyi iptal etmesiyle çakıştı. Kobakhidze, bakanın gösteriye katılımını “Viyana Sözleşmesi ihlali” olarak nitelendirdi. Valtonen ise Finlandiya basınına, görüşmeyi kendi yoğun programı nedeniyle iptal ettiğini söyledi. Gürcistan Parlamento Başkanı Şalva Papuaşvili, bakanın yasaları ihlal ettiğini belirtti. Bu olay, Gürcistan’ın AB ve Batı ilişkilerini geriyor. Protestolar, “yabancı ajanlar” yasası ve AB sürecinin durdurulmasından beri sürüyor.
AGİT ve Finlandiya Tepkisi
AGİT, Valtonen’in katılımını demokrasi ve ifade özgürlüğü desteği olarak savundu. Finlandiya Dışişleri Bakanlığı, cezaya itiraz etti. Bakan, vatandaşların haklara sahip olması gerektiğini vurguladı. Gürcistan, uluslararası standartlara uyduğunu iddia ediyor. Bu gerilim, AGİT’in Gürcistan’daki rolünü etkiliyor. Örneğin, Minsk süreci feshedilirken benzer diplomatik adımlar atılıyor.
Geniş Bağlam
Protestolar, 26 Ekim 2024 parlamento seçimlerinden beri devam ediyor. Georgian Dream’in AB entegrasyonunu askıya alması tepkiye yol açtı. Valtonen’in ziyareti, AGİT’in dönem başkanlığı kapsamında resmi temaslar içindi. Ceza, diplomatik imtiyazları test ediyor. Viyana Sözleşmesi’nin 41. maddesi, ev sahibi ülkenin yasalarına uymayı gerektiriyor. Uzmanlar, olayın Gürcistan’ın Avrupa entegrasyonunu geciktirebileceğini söylüyor.
Gelecek Adımlar
Finlandiya, cezayı diplomatik yolla itiraz edebilir. Gürcistan İçişleri, kararı savunuyor. AGİT, Gürcistan’daki insan haklarını izlemeye devam edecek. Bu olay, bölgesel gerilimi yansıtıyor.