Hollanda ve Belçika’daki kültür dünyası, İsrail’e karşı büyük bir adım attı. 302 müze, sanat galerisi ve kültürel kuruluş, Gazze’de yaşananları soykırım olarak görüp Batı Şeria’daki işgali eleştirerek, İsrailli kurumlarla tüm kültürel bağlarını koparma kararı aldı. Bu karar, uzun zamandır Filistinli sanatçılardan gelen çağrılara kulak vererek alındı.
Bildiride, “Biz Hollanda ve Belçika kültür sektörü üyeleri olarak, Filistin halkına karşı işlenen savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve tüm yetkili kurumlarca tanınan soykırım karşısında sessiz kalamayız” deniyor. Boykotun, İsrail devletiyle bağlantılı kurum ve şirketleri kapsadığı belirtilirken, soykırıma, yasa dışı işgallere ve apartheid uygulamalarına karşı çıkanların dışarıda bırakıldığı vurgulanıyor. Önemli bir nokta da, bu boykotun Yahudilere veya bireysel İsraillilere değil, sadece Filistinlilere yönelik ihlallerde suç ortağı olanlara yönelik olduğu.
Katılan Kurum ve Sanatçılar
Boykota katılanlar arasında tanınmış isimler dikkat çekiyor. Maastricht Bonnefanten Müzesi, Ghent Güzel Sanatlar Müzesi, Hollanda Film Festivali, Holland Opera ve Flaman Kraliyet Tiyatrosu gibi prestijli kurumların yanı sıra, sanatçılar Marlene Dumas, Tom Lanoye, David Van Reybrouck, Ramsey Nasr ve Sinan Çankaya da imza attı. Toplamda 302 kurum ve 878 bireysel sanatçı bu bildiriye destek verdi.
Gazze ve Batı Şeria’daki Durum
Bildiride, Gazze’de kiliseler, camiler, okullar, kütüphaneler ve kültürel mirasın hedef alındığına dikkat çekiliyor. Gazeteciler, yardım görevlileri, sağlık çalışanları ve sanatçılar da saldırı altında. Batı Şeria ile Kudüs’te ise Filistinlilerin hayatı giderek zorlaşıyor; bu, yıllardır süren sistematik baskı ve sürgün politikasının son halkası olarak görülüyor.
Daha Geniş Bağlam
Son haftalarda İsrail’in eylemlerine karşı sesler yükseliyor. Örneğin, beş ülke aralarında Hollanda’nın da olduğu– Eurovision Şarkı Yarışması’na İsrail katılırsa boykot edeceğini açıkladı. Sinema sektöründen 5 bin kişi İsrailli kurumlarla çalışmayacağını duyurdu, 400’den fazla sanatçı ise “Soykırım İçin Müzik Yok” eylemiyle müziklerinin İsrail platformlarında yayınlanmasını engelledi. Bu kültürel boykot, Güney Afrika’daki apartheid rejiminin çöküşüne katkı sağlayan benzer hareketlerden ilham alıyor.
Neden Bu Karar?
Bildiride, kararın kolay alınmadığı belirtiliyor. Kültür sektörü, dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeyi amaçlıyor ve bu yüzden “hiçbir şey olmamış gibi” devam edemeyeceklerini söylüyorlar. Ancak kültürel boykotun tek başına yeterli olmayacağı da kabul ediliyor: “Spor, akademi, ekonomi ve siyaset de bağlarını koparmalı. Ancak birlik olarak İsrail’i uluslararası hukuka uymaya zorlayabiliriz.”
Bu gelişme, kültür dünyasının siyasi olaylara nasıl müdahil olabileceğini gösteriyor ve tartışmaları alevlendireceğe benziyor.